Onze docente Chinees heeft ons geleerd hoe je zegt dat het niet goed met je gaat. De vraag ‘Ni hao ma?’ (Hoe gaat het?), zou je kunnen beantwoorden met ‘Bu tai hao’ (Niet heel goed). Maar, zo waarschuwde ze, dit zeg je niet tegen vreemden of mensen met wie je alleen een zakelijke relatie hebt. Hoe beroerd het ook met je gaat, je houdt vol ‘Wo hen hao’ (Ik ben goed), want je ellende gaat ze niets aan.
Dit is niet typisch Chinees. Wereldwijd is ‘Hoe gaat het?’ een nietszeggende groet. Het kan een ingang zijn naar algemene onderwerpen, maar in geen geval vertel je dat je kind uit school is gedropt of dat je man er met een ander vandoor is. Je vuile was hang je niet buiten.
Ik doe dit ook als buitenlanders me vragen hoe het met Suriname gaat. Vooral als ze dat met een air doen van ‘Het is zo’n zooitje bij jullie’. Dan begin ik onmiddellijk over ons prachtige regenwoud, de mooie binnenstad en de kleurrijke diversiteit aan culturen. Over decemberprocessen praat ik niet en de president bekritiseren vind ik zonde van mijn tijd. Dat doen zijn politieke opposanten wel. Bovendien ben ik oprecht van mening dat schrijvers met zijn levensloop manuscripten kunnen maken waar uitgevers van dromen.
Maar de laatste tijd begint er wat te knagen. Overal staan lege huizen met een bordje ‘te koop’. Geen nieuwbouw, gewone gezinswoningen, waar ooit mensen geleefd hebben. Ook de verloedering valt me op. Hoog opgeschoten wied, gebroken shutters, instortende balkons, vallende dakgoten, vies en verweerd verfwerk. De slechte ziekenzorg haalt voortdurend de voorpagina’s. Ik lees dat 300 sollicitanten uit Suriname hebben gereageerd op een vacature in de Nederlandse verpleging, waarbij beloofd werd de verblijfsvergunning in orde te maken. Aan den lijve ondervind ik dat medicijnen niet te krijgen zijn op een recept van het Staatsziekenfonds, wel als je privé betaalt. Dat het onderwijs veel problemen heeft, wist ik al lang, maar het ministerie schijnt totaal vergeten te zijn hoe het met het veld moet communiceren. Nu worden zelfs zaken die geen probleem hoeven te zijn een probleem. Bij het Directoraat Cultuur vertellen ze me dat ik de beloofde tegemoetkoming voor een presentatie die ik anderhalve maand geleden heb gehouden nog niet kan ontvangen en het lijkt de gewoonste zaak van de wereld dat niemand weet wanneer dat wel kan. Het is crisistijd in Suriname. Echt wel.
Ik dwing mezelf de mooie kanten te blijven zien. Ons prachtige regenwoud, de mooie binnenstad en onze kleurrijke diversiteit aan culturen. En vooral de mensen die, ondanks de crisis, zich dag in dag uit inzetten om wat te maken van het land. Als je om je heen kijkt, zie je ze overal. Daarover in een volgende blog.
Ismene Krishnadath